Biedny tramwaj - Trolejbusy w Poznaniu cz.1.

 Intrygująca krzyżówka tramwaju z autobusem - trolejbus. Dziś w Polsce sieć tego środka komunikacji miejskiej istnieje w trzech miastach: Lublinie, Gdyni i Tychach. Jednak to w Poznaniu, 12 lutego 1930 roku, powstała pierwsza linia trolejbusowa w Polsce. Trasa pierwszej  biegła od Rynku Śródeckiego przez Bydgoską i Zawady na ul. Wiejską (okolice Dworca Poznań - Wschód). Pierwszy tabor pochodził z Anglii - były to zasilane prądem o napięciu 550V trolejbus przeznaczony do przewozu 30 pasażerów oraz dwa, trzyosiowe podwozia, z których w Poznaniu stworzono dwa trolejbusy do przewozu 60 osób. Ówczesne trolejbusy należały do P.K.E. - Poznańskiej Kolei Elektrycznej, która zarządzała również siecią tramwajową w mieście. Pierwsze pojazdy tego typu stacjonowały w nieczynnej już zajezdni tramwajowej przy ul. Gajowej.

 Otwarcie pierwszej linii trolejbusowej w Poznaniu 12.02.1930. (2)

Jeden z pierwszych poznańskich trolejbusów w 1930 r. (4)

Od tego momentu sieć zaczęła się rozwijać. Wprawdzie nie był to rozwój dynamiczny, ale z biegiem lat zauważalna była niewielka progresja. Co ciekawe sieć trolejbusowa nie tworzyła nigdy w Poznaniu jednej całości. Trolejbusy z zajezdni transportowane były wozami technicznymi "na sieć".

Okres okupacji hitlerowskiej to czas zakończenia budowy linii ze Śródki do Osiedla Warszawskiego (6.09.1941 r.), a także trasy na wojskowe Lotnisko Ławica. Koniec wojny to olbrzymie zniszczenia w sieci i taboru.

Po wojnie sieć linii trolejbusowych się rozrasta:

Sieć trolejbusowa w powojennym Poznaniu (9)

W okresie świetności w Poznaniu funkcjonowało sześć linii trolejbusowych [za Wikipedią (1)]:

Linia 101: ul. Mostowa – Zawady (dawna linia Z)
Linia 102: ul. Mostowa – Antoninek (dawna linia W)
Linia 103: Ogrody – Smochowice (dawna linia U)
Linia 104: Dworzec Poznań Garbary – Naramowice (dawna linia T)
Linia 105: ul. Pułaskiego – ul. Wilczak (dawna linia S, skrócona)
Linia 106: Dworzec Poznań Garbary – ul. Umultowska (połączenie części dawnych linii T i S)

Pętla trolejbusowa na Placu Młodej Gwardii (dziś Cyryla Ratajskiego) 1951-1954 r.(6)

Historia poznańskich trolejbusów ma też swoją mroczną stronę. 3 lutego 1952 r. na Moście Cybińskim (dziś w tym miejscu jest Most Jordana) trolejbus jadący w kierunku ul. Głównej (prawdopodobnie linii Z) wpadł w poślizg, po czym wpadł do skutej lodem rzeki. Był to sprowadzony z Gorzowa Wielkopolskiego trolejbus marki Fiat. W wyniku wypadku zginęło 6 osób. Wydaje się to niewyobrażalne, ale w 1952 r. ówczesny Most Cybiński stanowiła konstrukcja drewniana. Dodatkowo trolejbus był przepełniony, a temperatura wahająca się pomiędzy -2 a 0 stopni Celsjusza przyczyniały się do spadku przyczepności opon trolejbusu do nawierzchni, zwłaszcza na odsłoniętych odcinkach jakimi bez wątpienia są mosty. Rok 1952 to czasy stalinizmu w PRL. "Nieomylność" władzy sprawiła, że winnym uznano kierowcę trolejbusu. Niestety do dziś nie zachowały się dokumenty sądowe z tej sprawy, a odpowiednie organy odpowiednio wyciszyły sprawę w mediach.

Tymczasowy, drewniany Most Cybiński (7)

 Most Cybiński  w latach 60-tych (10)

Począwszy od połowy lat 50-tych następuje regresja sieci. Przyczyniają się do tego takie wydarzenia, jak budowa linii tramwajowej do pętli Wilczak w ciągu ulicy Winogrady oraz na Osiedle Warszawskie, skracanie linii w związku ze stanem mostów tymczasowych itd.
W czasie 40 letniej eksploatacji sieci trolejbusowej w Poznaniu, zawitały tu maszyny angielskie, włoskie, francuskie i czechosłowackie. Ostatnią eksploatowaną w Poznaniu serią, były czechosłowackie trolejbusy Škoda 8Tr produkowane w Pilznie i Ostrovie. Trolejbus ten posiadał następujące parametry techniczne [za Wikipedią (1)]:

• Długość: 10,7 m
• Szerokość: 2,5 m
• Wysokość: 3,3 m
• Masa: 10 t
• Miejsca: 78 (w tym 19 siedzących)
• Moc silnika: od 110 do120 kW
• Prędkość maksymalna: 50 km/h

 

 Škoda 8Tr z przyczepą jako pojazd muzealny w Ostrawie(5)

Ostatni trolejbus wyjechał na trasę linii 103 Ogrody - Smochowice 29 marca 1970 roku.

 
Jeden z ostatnich kursów linii 103 - ul. Dąbrowskiego na Ogrodach (4)

Minęły już 44 lata od kiedy ostatni trolejbus wyjechał na ulice Poznania. Historia lubi jednak płatać figle - pojawiają się głosy o wybudowaniu sieci od nowa. Ale o tym w części 2 biednego tramwaju...

Pozdrawiam

Tympanistam

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Literatura:
1)Za Wikipedia :Wikipedia: Trolejbusy w Poznaniu
2) Za Gazeta Wyborcza: Wypadek trolejbusowy
3) Za Gazeta Wyborcza: Pożegnanie trolejbusów
4) Za Poznańska Wikia: Trolejbusy w Poznaniu
5) Youtube: Škoda 8 Tr
6) Za Gazeta Wyborcza Plac Cyryla Ratajskiego ok. 1950
7) Za e-poznan.pl Wypadek trolejbusu
8) Za Wikipedia: Škoda 8Tr
9) Za Wikipedia:Sieć trolejbusowa w Poznaniu 1945-1970
10) Za lepszypoznan.pl: Kalendarium 29 marca